Kadınların güçlendirilmesi son zamanlarda tüm iş dünyasında yer alan kavramlardan biri. Peki kadınların iş hayatında yer bulması neden bu kadar önemli?
Kadınlar iş yerlerinde eşit olmayan maaşlardan, hak edilen terfilerini alamamaya kadar birçok ayrımcılığa maruz kalıyorlar. Bu engelleri anlamak kadının iş yerinde güçlenmesi için atılacak ilk adımdır.
İş yerinde Cinsiyet Ayrımı Nasıl Gözükür?
İş yerlerinde cinsiyet ayrımcılığı kadın - erkek çalışan sayısı eşitsizliği ile başlıyor. Özellikle üst düzey yönetici olarak çalışan kadın sayısı dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok az. Bu durumun sebepleri arasında kadınların evlilik, doğum gibi yaşam olayları sonrasında iş hayatından uzaklaşması ve terfi almakta güçlük çekmeleri gösterilebilir. Ayrıca eğitimli kadın sayısının az olması da özellikle beyaz yaka çalışanlar arasında kadın erkek dengesizliğinin en önemli sebeplerinden biri olarak ortaya çıkmaktadır.
İş yerlerinde bulunan cinsiyet ayrımcılığı birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Aynı işi yapan bireylerin, cinsiyeti sebebi ile aynı maaşı almaması, kadınların terfi almakta zorlanmaları, annelik rolüne yönelik olarak ortaya çıkan önyargılar iş yerlerinde bulunan cinsiyet ayrımcılığına birkaç örnek olarak gösterilebilir.
Eşit Olmayan Maaşlar
Amerika’da yapılan incelemeler 25 – 34 yaş aralığındaki kişilerde erkeklerin kazandığı her bir dolar için kadınların 83 cent kazandığını ortaya çıkarmıştır.1 Avrupa ülkelerine bakıldığında kadın ve erkek çalışanlar arasındaki kazanç farkı %17 olarak ortaya çıkıyor.2 Türkiye’de ise fark %15.6 yani maaşlar arası dengesizlik küresel bir problem.3
Eşit olmayan kazançlar konusunda dikkat edilmesi gereken başka bir unsur ise kadınların ev yaşantılarında herhangi bir maddi kazançları olmadan yaptıkları temizlik, yemek, çocuk veya aile üyesi bakımı gibi durumlar. Yapılan araştırmalar ev ile ilgili kazançsız işlerin kadınlar tarafından erkeklere oranla 3 kat daha fazla yapıldığını ortaya çıkarmıştır üstelik bu işleri yapan kadınların çoğunluğu kariyerleri doğrultusunda tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak çalışmaya devam ediyorlar.
Terfi Alma Engelleri
Küresel bağlamda bakıldığında kadın ve erkeklerin eşit fırsatlara sahip olmadığı birçok araştırmada ortaya çıkmıştır.
Terfi almak erkekler için tecrübe ile gelen çok doğal bir süreç gibi görünüyor olsa da kadınlarda birçok farklı etken dolayısıyla bu süreç çok uzayabiliyor veya gerçekleşmeyebiliyor. Bu etkenleri kısaca özetlemek gerekirse:
● Eğitim alma zorluğu
● Çocuk sahibi olma düşüncesi
● Kaygı ve özsaygı eksikliği
● Sosyal ağ geliştirme zorluğu
● Cinsiyet rolleri
● Cinsiyete yönelik önyargılar
● Erkeklerin terfi için daha girişken olması
“Annelik” Önyargısı
Annelik her ne kadar kutsal olarak değerlendirilse de iş yerinde “annelik” kutsal olmayabiliyor. Anne olan çalışanlar diğer çalışanlar tarafından çocuk sahibi olması dolayısıyla işine yeteri kadar bağlı veya işi hakkında tutkulu olmadığı yönünde önyargılar ile karşılaşıyor.
Zaten cinsiyet gerekçesi ile birçok önyargıya maruz kalan kadınlar daha nişanlandıkları anda nasıl olsa anne olacak düşüncesi ile daha küçük görevlendirmeler ve iş seyahatine gönderilmeme gibi şekillerde iş yerinde ayrımcılığa maruz kalabiliyor.
İlginç bir şekilde annelik önyargısı ile tek karşılaşan kadınlar değil, çocuk sahibi olan erkekler de iş yerlerinde aile gerekçesi ile izin aldıktan sonra bu önyargıya maruz kalarak iş yaşamlarında daha az sorumluluk verilmesi ile başa çıkmak zorunda bırakılıyor.
Türkiye’nin Durumu
Türkiye’de TÜİK raporlarına bakıldığında 15 yaş üzeri ekonomik katılımda kadınların katılım oranı erkeklerin yarısı iken işe devam etme oranı daha çok düşüyor. Elde edilen verilere göre katılım gösterdikleri bu kısa zaman aralığı içerisinde kadınlar erkeklere göre %30 daha az maaş alıyorlar. 4
Çalışan sayısı gözetmeksizin tüm küçük ve büyük ölçekli şirketlerin yönetim kurulları incelendiğinde yönetim kurullarında bulunan kadın oranlarının %15.3, CEO olarak faaliyet gösteren kadınların ise %16 oranında olduğu görülmektedir. 5
Yıldız Holding’in Durumu
Yıldız Holding, Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin iş hayatına sağlayacağı faydaların farkında olarak daha iyi bir gelecek adına fırsat eşitliğini destekliyor. Bu vizyon doğrultusunda 2021 yılında Yıldız Holding Kadın Platformu’nu kurdu. Bu platform aracılığı ile Yıldız Holding Kadın Platformu Fırsat Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Manifestosu’nu hazırladı.
Manifestoya bu linkten ulaşılabilir.
Platform ayrıca faaliyetleri ile Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme ve Eşitsizliklerin Azaltılması amaçlarına katkıda bulunuyor.
Yıldız Holding bu durumu geliştirmek için neler yapıyor?
Yıldız Holding çalışmalarını üç ana başlık altında yürütüyor:
● Söylem
● İş Ortamı
● İş Birlikleri
Söylem başlığı altında Yıldız Holding söylemlerine ve iletişim diline yansıtmak amacı ile çalışmayı hedefliyor. Ayrıca eşitlikçi ve kapsayıcı bir kurum kültürü yaratmak amacı ile hareket ediyor.
İş Ortamı başlığı altında tüm çalışanların iş yaşamlarında adil ve eşit koşullarda çalışabilecekleri bir iş ortamı yaratmak isteniyor.
İş birlikleri çatısı altında ise kadın hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini ön plana çıkartan dış paydaşlar ile etkin iş birlikleri sağlanıyor.
Yıldız Holding tarafından başlatılan “Birlikte Parlayalım” platformu da Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini sağlamaya yönelik olarak atılan başka bir adım. Bu platform aracılığı ile Türkiye’de mümkün olduğu kadar bireyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği hakkında bilgilendirmek, herkesin bu alanda bir adım atmasını sağlamak ve daha sürdürülebilir bir geleceğe katkı sağlamak için paylaşımlar yapmaya devam edeceğiz.
1. https://www.payscale.com/research-and-insights/gender-pay-gap/
2.https://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/1_avrupa_birligi/1_9_politikalar/1_9_9_ekonomi/tackling_gender_pay_gap_in_eu.pdf
3.https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_757032/lang--tr/index.htm
4.https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_756659.pdf
5.http://www.skdturkiye.org/esit-adimlar/yakin-plan/yonetim-kurullarindaki-kadin-orani-2021de-de-artmadi-